MEWUJUDKAN SEKOLAH KEBANGSAAN BERKESAN
PENGENALAN
Kebelakangan ini timbul isu tentang Sekolah Kebangsaan yang dikatakan semakin tidak popular di kalangan rakyat Malaysia . Oleh itu, selaras dengan hasrat negara untuk mencapai matlamat Wawasan 2020, Negara perlu merangka satu kurikulum pendidikan yang berkesan. Pembentukan sistem pendidikan untuk menjamin keberkesanan sekolah memerlukan perubahan dari segi budaya dan amalan di sekolah rendah dan menengah yang selaras dengan Falsafah Pendidikan Kebangsaan.
Falsafah Pendidikan Kebangsaan merangkumi tujuan keseluruhan Pendidikan di Malaysia. Ia menyatakan bahawa pendidikan merupakan usaha berterusan:
“…..untuk melahirkan warganegara Malaysia yang berilmu
pengetahuan, berketrampilan, berakhlak mulia, bertanggung
-jawab dan berkeupayaan mencapai kesejahteraan diri serta
memberi sumbangan terhadap keharmonian dan kemakmur-
an keluarga, masyarakat dan negara.”
Noor Azmi Ibrahim (1998) menyatakan kecenderungan global ialah untuk memaksa perubahan pendidikan dengan mengenakan penstrukturan semula dan reformasi dari luar. Penekanan terkini pula adalah lebih kepada pembudayaan semula sekolah bagi meningkatkan interaksi dan perhubungan dalaman persekolahan. Perubahan pendidikan dijayakan oleh warga sekolah, iaitu guru, kakitangan sokongan, murid, ibu bapa dan masyarakat tempatan demi untuk kebaikan bersama.
Sekolah kebangsaan merupakan penawaran sistem pendidikan formal yang ditawarkan oleh pihak kerajaan selain daripada sistem pendidikan Sekolah Agama Rakyat. Ramai ibu bapa dewasa ini memperlihatkan satu fenomena untuk menghantar anak-anak mereka ke sekolah agama rakyat yang lebih mirip kepada kurikulum keagamaan. Persoalan yang perlu dijawab ialah di manakah kekurangannya sekolah kebangsaan? Oleh itu, memorandum ini akan membincang isu bagaimana untuk membentuk sekolah kebangsaan yang berkesan.
CIRI-CIRI SEKOLAH BERKESAN
Menurut kajian yang dijalankan oleh Sammons, Hilman dan Mortimore (1995), mereka menyenaraikan cirri-ciri sekolah berkesan seperti berikut:
1. Mempunyai Kepimpinan Yang Profesional
Menurut mereka, pengetua perlu tegas dan rasional, mampu membimbing
dan sanggup melibatkan diri dalam kegiatan-kegiatan sekolah.
2. Pengajaran Yang Bermatlamat
Proses pengajaran dan pembelajaran dilaksanakan secara cekap dan
berstruktur. Latihan sesuai dan mempunyai tujuan dan matlamat yang
jelas.
3. Tumpuan Kepada Proses Pengajaran dan Pembelajaran
Masa pengajaran dan pembelajaran dimaksimumkan dan pencapaian
akademik menjadi keutamaan.
4. Persekitaran Pembelajaran
Teratur dan menarik.
5. Mempunyai Matlamat dan Wawasan Bersama
Semua pihak mempunyai tujuan yang sama, mengutamakan kerjasama
dan latihan yang konsisten kepada pelajar.
6. Peneguhan Positif
Guru mendapat maklumbalas, peneguhan positif diberi kepada pelajar dan
tindakan disiplin dikenakan secara cekap dan adil.
7. Jangkaan Tinggi
Jangkaan tinggi untuk semua aspek persekolahan. Pelajar memahami
harapan sekolah. Sekolah mencabar pelajar secara intelektual.
8. Hak Pelajar dan Jangkaan
Memberi keutamaan kepada harga diri pelajar. Pelajar diberi peluang
memainkan peranan mereka dengan pengawalan guru.
9. Memantau Perkembangan Staf
Sekolah perlu sentiasa menilai kemajuan pelajar.
10. Kerjasama Antara Guru dan Ibu Bapa
Penglibatan ibu bapa dalam aktiviti sekolah digalakkan.
RASIONAL PEMBENTUKAN SEKOLAH KEBANGSAAN BERKESAN
1. Merealisasikan Tuntutan dan Cabaran Dalam Wawasan 2020
Siti Hawa Ahmad (1997) menyatakan selaras dengan hasrat negara untuk mencapai wawasan 2020, Malaysia sedang berusaha untuk mengubahsuai sistem pendidikannya. Wawasan ini memerlukan pertumbuhan produktiviti yang dapat dicapai melalui kepakaran teknologi, tenaga kerja yang mampu berfikir secara kritis dan kreatif dan bersedia untuk turut serta sepenuhnya dalam ekonomi dunia. Di samping membentuk potensi individu secara holistik dan bersepadu supaya dapat menghasilkan individu yang seimbang dan harmonis dari segi intelek, rohani, emosi dan jasmani.
2. Mewujudkan Keyakinan Rakyat Terhadap Sistem Pendidikan Negara
Pengubahsuaian sistem pendidikan memerlukan perubahan dari segi budaya dan amalan di sekolah rendah dan menengah. Sistem Pendidikan perlu berubah daripada pembelajaran yang menekankan hafalan kepada pembelajaran yang merangsang pemikiran dan kreativiti, mengambilkira pelbagai kebolehan dan gaya pembelajaran pelajar, serta memastikan pembelajaran untuk semua. Ini boleh direalisasikan dengan menyedia dan menaiktaraf aliran pendidikan yang diminati oleh rakyat seperti Sekolah Aliran Khas Agama di sekolah-sekolah kebangsaan. Secara tidak langsung, rakyat lebih yakin bahawa mereka mendapat pendidikan untuk dunia dan akhirat.
3. Menyediakan Peluang Tenaga Kerja Seiringan Dengan Kehendak Negara
Matlamat penting Pendidikan di Malaysia ialah pembangunan sumber manusia untuk menyediakan tenaga kerja yang berketrampilan dan intelektual serta berkeupayaan untuk menghadapi cabaran masa depan (Noor Azmi Ibrahim, 1998).
4. Memantau Semula Sistem Pendidikan Selaras Dengan FPK
Segala perubahan Pendidikan di Malaysia merupakan usaha kearah mencapai hasrat FPK. Tujuan program sekolah berkesan ialah untuk menggalakan setiap sekolah berdikari menjayakan aktiviti dalaman bagi memenuhi matlamat yang tersurat dalam FPK, iaitu pembentukan insan yang seimbang dan menyeluruh, pendemokrasian peluang Pendidikan dan pembangunan sumber manusia.
PUNCA-PUNCA DAN ASPEK KELEMAHAN SEKOLAH KEBANGSAAN
1. Gaya Kepimpinan Pengetua
Kepimpinan pengetua memberi kesan ke atas sekolah berkesan. Hasil kajian yang dijalankan oleh Universiti Malaysia Sabah mendapati terdapat perbezaan dari segi gaya kepimpinan pengetua di sekolah berkesan dengan sekolah kurang berkesan. Pengetua sekolah berkesan mempunyai orientasi timbangrasa yang lebih tinggi daripada orientasi struktur tugas. Dapatan ini disokong oleh kajian-kajian yang dijalankan oleh Teddie, Kirby dan Stringfield (1989), Salam Safar (1986), Bihud Apok (1996) dan Thandi (1972).
Wan Mohd Zahid (1993) pula menyatakan terdapat guru besar dan pengetua menunggu arahan atau surat pekeliling diturunkan dahulu sebelum bertindak. Menurut beliau lagi, budaya menunggu, budaya surat pekeliling dan arahan dan budaya pak turut boleh melemahkan dan membantut reformasi dan perubahan yang diharapkan di sekolah.
Dalam kajian yang dijalankan oleh para pengkaji dalam ‘World Class Schools’, ‘Pengetua’ merupakan dimensi kajian yang diberi penilaian paling penting untuk membezakan tahap keberkesanan sesebuah sekolah samaada sesama sekolah SES rendah atau SES sederhana.
2. PELAJAR
Aspek disiplin semakin berleluasa seperti ‘gangsterism’, ‘vandalism’, salahlaku seksual, ugutan dan sebagainya. Maka budaya belajar yang sepatutnya diamalkan telah diabaikan. Isu-isu ini bukanlah merupakan isu baru tetapi telah lama dibincang. Antaranya sejak tahun 1993 dalam Seminar Pendidikan di Pulau Pinang . Banyak pihak telah melahirkan rasa kebimbangan terhadap fenomena ini.
3. GURU
Guru turut mengalami tekanan kerja disebabkan oleh bebanan kerja yang semakin meningkat disebabkan oleh perubahan atau inovasi kurikulum, sistem ganjaran dan salahlaku pelajar. Guru turut memberikan aspektasi yang rendah terhadap pelajar. Maka, psikososial dan kesihatan mental di kalangan guru turut membantutkan penggunaan sumber manusia yang lebih efektif kearah sekolah berkesan.
4. IBU BAPA / WARIS PELAJAR
Budaya materialistic dan individualistic kian menguasai masyarakat Malaysia . Masyarakat Bandar, pinggir Bandar sehinggalah desa kini asyik mengejar kemewahan untuk menampung kehidupan yang lebih selesa. Oleh itu, agak kurang peluang untuk berinteraksi di antara waris dengan anak-anak yang masih bersekolah. Apatah lagi, jemputan untuk waris hadir ke sekolah untuk menyertai aktiviti sekolah kurang mendapat sambutan. Maka, banyak maklumat dari sekolah tidak sampai ke pengetahuan waris pelajar.
5. PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN
Pengajaran dan pembelajaran merupakan ‘core business’ bagi membantu peningkatan akademik. Namun suasana pembelajaran seperti kelas yang tidak kondusif, komunikasi yang tidak berkesan di antara guru - murid dan murid – murid , stail pengajaran yang hanya berpusatkan guru, penggunaan media pengajaran secara ‘chalk and talk’ , dan pembelajaran secara kelas turut menyumbang ke arah konsep pengajaran dan pembelajaran yang kurang efektif.
Selain daripada apa yang dinyatakan di atas, Teddlie, Stringfield dan Teddlie dan Reybolds (2000) turut menyenaraikan faktor-faktor yang boleh mempengaruhi keberkesanan sesebuah sekolah. Dimensi-dimensi tersebut telah diberi ‘rating’ mengikut hiraki:
· Pengalaman pelajar 4.14
· Gaya arahan 3.67
· Hubungan sesama staf 3.63
· Jangkaan terhadap pelajar 3.57
· Kepimpinan pengetua 3.56
· Matlamat sekolah 3.25
· Ciri-ciri sekolah 2.78
· Pengaruh ibu bapa 2.78
· Imej sekolah 2.50
· Hubungan dengan pihak berkuasa tempatan 2.40
· Kurikulum 2.11
· Sumber sekolah 1.78
CADANGAN-CADANGAN BAGI MEMAJUKAN SEKOLAH KEBANGSAAN AGAR LEBIH BERKESAN
Untuk mewujudkan sekolah kebangsaan yang berkesan, dicadangkan:
1. Ujudkan Suasana Persekolahan Yang Menarik
Sekolah selalu dituduh menawarkan program persekolahan (kurikulum dan kokurikulum) yang membosankan sehingga murid enggan pergi ke sekolah. Untuk menjadikan sebuah sekolah yang berkesan, guru dan pentadbir sekolah perlu berusaha menyediakan program kurikulum dan kokurikulum yang inovatif dan menarik. Syor ini selaras dengan pandangan Dr. Noor Azmi Ibrahim (1998) dalam Seminar Jawatankuasa Penyelarasan Pendidikan Guru, pada 26 – 28 Oktober 1998 di UM.
Panitia sekolah perlu bekerjasama dan memastikan program kurikulum relevan dan bermakna. Murid diajar menganggap prestasi akademik sebagai matlamat yang mulia dan sekolah memberikan pelbagai insentif untuk meningkatkan usaha murid kearah pencapaian matlamat ini. Aktiviti kokurikulum (KK) perlu dianggap sebagai sebahagian daripada kurikulum sekolah. Setiap murid digalak melibatkan diri. Penjadualan aktiviti KK perlu fleksibel kerana dijalankan di luar waktu sekolah sama ada di dalam atau di luar bilik darjah. Aktiviti KK ini dicadangkan kerana ia menyokong program kurikulum dari segi menyediakan pelajar dengan pengetahuan dan pengalaman bagi perkembangan mental, bakat, jasmani, rohani dan nilai-nilai estetika serta sosial yang positif di samping menyeronokkan.
2. MENYEDIAKAN LALUAN KE DUNIA KERJAYA
Sekolah kebangsaan boleh menjadi berkesan jika dapat menyediakan program atau aktiviti yang dapat membantu murid-murid untuk mendapat gambaran tentang dunia pekerjaan dan membekalkan mereka dengan kemahiran-kemahiran yang perlu. Kurikulum dalam sistem peperiksaan terbuka harus memenuhi kehendak dan cita
rasa pelajarnya. Sebagai contoh, sekolah boleh memperkenalkan mata pelajaran Teknologi Maklumat bagi menyahut keperluan terkini yang memerlukan penguasaan pengetahuan dan kemahiran menggunakan teknologi bagi semua sector pekerjaan.
ConversionConversion EmoticonEmoticon